'İlk 3 maddenin değişmezliği 12 Eylül darbesini yapan 5 generalin tasarrufu'

TBMM

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, 'Anayasanın ilk 3 maddesinin değişmezliği sadece ve sadece siyasi tarihimizde, 12 Eylül darbesini yapan 5 generalin tasarrufudur. Önce bunu bilmek lazım. Bunu bilmeden konuşuyorlar.' dedi.

AK Parti'de oluşturulan Anayasa Komisyonu içinde de yer alan Şentop, Mecliste bir grup gazeteciyle sohbet ederken, çalışmalarla ilgili bilgi verdi. Şentop, 'Anayasa yazımındaki son durum nedir?' sorusuna, çalışmaların sürdüğünü bildirdi.

'Başkanlık modelinde kafalar net mi?' sorusuna, 'Amerikan modeli esas. Bizim Kasım 2012 tarihindeki önerimiz de öyle.' karşılığını veren Şentop, başkanlık sisteminde seçenek olup olmayacağı sorusuna 'hayır' dedi.

Şentop, 'Başbakan tek meclisli düşünüyoruz diyor ama Amerikan modelinde senato da var.' denilmesi üzerine, 'Esas itibarıyla Amerikan modeli. Ama farklılıklar var. Başkanlığın teorik olarak en iyi uygulandığı yer Amerika. Bizim önerimizde birkaç farklılık var. ABD'de idari sistem olarak federasyon var. Biz üniter başkanlık öneriyoruz. Daha önceki önerimizde de aynıydı. Üniterizmin tarihi temelleri ile başkanlık sisteminin birbirine aynı değil. Başkanlık ile federasyon olabildiği gibi parlamenter sistemle de olabiliyor. Almanya örneğinde olduğu gibi... Bizim ilk önerimizde de üniter başkanlık vardı. Onunla ilgili tartışma yok, hiç olmadı zaten. İkinci farklılık da tek meclis öneriyoruz. Bunun dışında teknik bazı farklılıklar da var. Bunları hala netleştirmedik.' ifadesini kullandı.

Şentop, Anayasa'nın ilk 4 maddesiyle ilgili sorulara karşılık, şunları söyledi:

'Anayasa'nın ilk 4 maddesini daha önce de tartışmıştık. Onu bilmeden konuşuyorlar, Kılıçdaroğlu dahil. 1924 Anayasası'nda değişmez madde 1. madde; Cumhuriyet maddesi. 61 Anayasası'nda yine değişmez madde, 1. madde; Cumhuriyet maddesi. 82 Anayasası Danışma Meclisinde çıktığında da 1. madde. Danışma meclisinde 1. maddeyle, değişmezlikle ilgili gerekçe yazmışlar. Gerekçede, Cumhuriyet'in değişmezliği meselesi, saltanattan Cumhuriyet'e geçildiği için bu konuda geriye dönüşü hedefleyen eylemlere, akıllara fırsat vermemek için düşünülmüştür. 61 Anayasası'nda 1. madde, değişmez madde olarak hazırlanırken artık böyle bir ihtimal bulunmadığı, Cumhuriyet'ten geriye dönüş söz konusu olmadığından, bunun için 1. maddenin korunmasına gerek olmadığı konuşulmuş, tarihi değeri itibarıyla 1. maddenin değişmezliği kabul edilmişti. 82'de de aynı mülahazayla, korunmaya ihtiyacı olduğu için değil tarihi değeri itibarıyla korunmuştur diyor. Sonra gidiyor Milli Güvenlik Konseyine, orada Evren ve 4 arkadaşı, 3 maddenin üçünü de değişmez madde yapıyor ve buraya 4. madde koyuyor. 3 maddenin değişmezliği sadece ve sadece siyasi tarihimizde, 12 Eylül darbesini yapan 5 generalin tasarrufudur. Önce bunu bilmek lazım. Bunu bilmeden konuşuyorlar. '

Şentop, 1982 Anayasası'na son şeklini Kenan Evren ve arkadaşlarının verdiğini belirterek, 'Öldüler, gittiler. Kenan Evren'i görmeyen, adını bilmeyen insanlar, anayasa yaparken onun koyduğu hükümleri değiştiremeyecek. Böyle bir şey nasıl bir rasyonaliteyle izah edilebilir? Değişmezlik meselesi çok yanlıştır. Hiçbir kuşak, kendisinden sonraki kuşakların anayasa yapma iradesini bağlayacak bir iradeye sahip olamaz. Onların iradesinin bizimkinden üstünlüğü nedir? Bir konuyu tartışırken bu bağlam önemli.' görüşünü savundu.

Kaynak: AA