Sayın divan, sayın meclis üyeleri, değerli izleyenler ve değerli basın
mensupları; İETT’nin 2016 yılı performans programı hakkında CHP Grubu
adına söz almış bulunmaktayım.
- Bugün sizlere İETT hakkında sizlerin gördüğünü değil, yolcuların
yaşadıkları gerçek İETT’yi aktarmaya çalışacağım, bu konuşmayı
sunarken meclis üyesi kimliğimle değil, İETT’yi yaklaşık 20 yıldır kullanan
bir yolcu gözüyle sizlere sunacağım -Çünkü İETT rakam değil yolcu
taşır.
Sayın Mümin Kahveci size ve ekibinize çok teşekkür ederim, sizler
olmasanız bunu yakın zamanda yapamazdım, bana bu azmi ve kararlığı
yaşatan İETT’ye tekrar teşekkür ediyorum.
Sizlerin sayesinde araba aldım 48 ay taşıt kredili ikinci el bir arabam
oldu, hep hayal ederdim ama sizlerin sayesinde bu hayalım gerçekleşti.
“kötü komşu kiracıyı ev sahibi yapar’’ sözünü gerçeğe
dönüştürdünüz, artık toplu taşıma kullanmak o kadar zulme dönüştü ki,
buna mecbur kaldım. Acaba otobüs zamanında gelecek mi? kaygım,
kalabalık yüzünden ineceğim durağa yaklaştığımda kapıya yaklaşma
stresim, otobüsten indiğimde cüzdanım duruyor mu? elbiselerim
sağlam mı telaşım, özellikle metrobüse binme esnasında hayatta kalma
tekniklerim, inme sırasında da nefes alma çabam, bunların hepsi benim
için artık geride kaldı…
Size tavsiyem İETT’nin 2016 yılı gelir bütcesi olan 2 milyar 250
milyonun yatırıma ayırdğınız yüzde 22,1 lik kısmını yani yaklaşık 498
miyonunu taşıt kredisi olarak İstanbul halkına dağıtmanızdır.
Böylece insanlar trafikte en azından kendi araçlarında zaman geçirirler,
tacize uğramazlar, acıkırlarsa bir şeyler atıştırılar, gözleri yollarda
otobüs beklemezler.
Çünkü istanbuldaki 720 otobüs hattının çoğunda, metrobüste,
tramvayda sizin misyon ve vizyon tanımınızın tam tersine;
kalabalık, havasız, çoğu zaman bozuk klimalı, zamanında gelmeyen
geldiğinde kalabalıktan binilemeyen, binildiğinde ise kolay inilemeyen
yolculuklar yapılıyor.
İETT’nin Avrupa ve Türkiye’den bir çok ödül aldığını belirtmişsiniz,
acaba size bu ödülleri veren kuruluşların ödül kıstasları nedir? Mesela
bir otobüse en çok insan sığdırma rekoru mudur? Yada ayakta
en uzun süre yolcu taşıma rekorumu…
Sayın meclis üyeleri hepimiz istanbulda yaşıyoruz. Toplu taşımanın
halini hepimiz biliyoruz, günde yaklaşık 4 milyon insan toplu taşıma
kullanıyor, lütfen o insanlara bir memnuniyet anketi yaptırın sonucu
bizlerle paylaşın.
-Performans hedeflerini okudukça 144 yıllık bir kurumun ne kadar
da gerçeklikten uzak yönetildiğini görüyoruz. İETT 7 adet stratejik
amaç belirlemiş;
- yönetim sistemlerinde mükemmelleşmek, kurumsal bilgi birikimini
yönetmek, kurumsal itibarı arttırmak… vs...
Benimde kendime göre İETT’ye önereceğim konuşmamın başında
da söylediğim gibi ‘yolcu’ gözüyle önerilerim var;
1-otobüse bindiğim gibi inmek istiyorum
2- otobüste ayakta rahat gidebilmek istiyorum
3-otobüsün durağa geleceği zamanı bilmek ve otobüsün yazılı saatine
durakta olmasını istiyorum
Aslında bu raporda, İETT üst kademesinin asıl işini unuttuğunu
görüyoruz İETT’nin kuruluş amacı yolcu taşımak !!! evet cok temel
bir görev, yolcu taşımak.
Ancak sayın kahveci ve ekibi asli işlerini unutarak ilk basamağı yani
”yolcuyu’’ atlayarak 5.,6. basamağa yöneldiğini görüyoruz, henüz
pastayı bitirmeden çileğiyle uğraşıyorlar.
-Stratejik hedefte bahsedilen; misyon, vizyon, kurumsallaşma, kurum
itibarı gibi meselelerle uğraşacağınıza öncelikle çok temel olan ilk
görevinizi yerine getiriniz, yani yolcunun otobüse binebilmesini
sağlayınız ve şoförlere rahat çalışacak alanlar ve imkanlar yaratınız,
mesela personel memnuniyetini arttırmak diye bir amaç var, bırakın
memnuniyeti sefer sırasında, tuvalete gidecek vakti olmayan
şöförler var, yemeğini sefer sırasında yiyen, çay içecek vakti
olmadığından çayıyla araç kullanan şoför kardeşlerimize sizlerde şahit
olmuşsunuzdur.
Şimdi stratejik amaçların bazılarına yakından bakalım;
-EFQM Mükemmellik modeli, kuruluşlara mükemmelliğe giden yolun
neresinde olduklarını gösteren, darboğazlarını saptamalarını sağlayan ve
uygun çözümlere ulaşabilmek için, belli bir yaklaşımın kullanılmasını
öneren bir araçtır.
Sormak istiyorum: İETT’nin mevcut durumunu ortaya çıkaracak olan bu
modelde EFQM hangi kıstasları baz alarak İETT’nin mevcut durumunu
ortaya koyacaktır.
-Bir iki öneri sunmak istiyorum: Bu çalışmayı yapacak kişilerin tam
anlamıyla saha çalışmalarına yönelmelerini, tespitlerini insan kaynaklarıyla
kapalı ofislerde değil, direk şoförlerle yaparak yolcuları da dinlemelerini
öneriyorum. Eğer isterlerse bizzat onlarla sahaya çıkarak gerçek İETT’yi
onlara gösterebilirim.
-Her yıl yaptığınız Çalışan Memnuniyeti Anketi (ÇMA) nın sonuçlarını bu
sene de bizlerle paylaşmadınız. Çalışanlarınızın -özellikle şoförlerin-
sorunlarının ne kadar farkındasınız? Bizler bu anketin sonuçlarını şiddetle
merak ediyoruz.
- İETT çalışanlarının çalışma koşullarını geliştirmek amaçlı yaptığınız
çalışmalarda onları sadece iş kazalarına karşı koruma amaçlı olduğunuzu
görüyoruz. Oysa ki yaklaşık 4325 şoförün çalışma saatleri sırasında
dinlenme şansları neredeyse hiç yok. Sefer aralarında yemek yemek ve
tuvalete gitmek için zamanla yarışan, çay içmeye ise zaman
kalmadığından, ellerinde kağıt bardaklarla otobüste seyir halindeyken
çaylarını içerken onlarca şoföre rastlamak mümkün.
-Şoförlere sefer aralarında dinlenme molaları sağlanmalı ve bunların
uygulanabilirliği denetlenmelidir.
-İETT’den emekli olan şoförlerin ücretsiz seyahat kartlarını iptal ettiniz
mağduriyetler yarattınız.
Unutmayın;
-Şoförlerin performansı İETT’nin gerçek performansıdır.
- Yeni alınan çevreye duyarlı emisyon salınımı düşük otobüsler çok güzel.
Ancak Özel Halk Otobüsleri’nin on numara yağ kullanımından dolayı ortaya
çıkan zararlı gazlar insana ve doğaya fazlasıyla zarar vermektedir.
-Yine Özel Halk Otobüsleri’nin iç temizliği diğer İETT araçlarına göre çok
daha kötü durumdadır.
- Bu arada sosyal medyada da Son zamanlarda metrobüslerde oluşan kötü
kokuların sebebi merak konusu olmuştur acaba bu koku dezenfekte
maddesinden mi kaynaklanmaktadır?
- Araçların enerji tasarrufuyla ilgili akıllara gelen tek şey klimaları
kapatıp camları açmaktır. Özellikle Özel Halk Otobüslerinde rastlanılan
bu durum yolcuları isyan ettirmektedir. Benzinden tasarruf etmek için
sürekli şoförlerden ‘’klima bozuk’’ sözünü duyarsınız.
- Metrobüslerde ve yeni otobüslerde ise durum biraz farklı ,yaz-kış fark
etmeksizin cam kenarında oturan yolcunun klimanın çarpması sonucu sırt
ve omuz ağrısı tutulmalarına neden olmaktadır. Yani klimanın üfleme açısı
tamamıyla yanlıştır.
- Hizmet kalitesini geliştirmek için vatandaş odaklı hizmet anlayışını sürekli
olarak iyileştirme gayretinde olan İETT için yolcu memnuniyeti çok büyük
önem arz etmekteymiş.
- Ancak İETT çağrı merkezi dediğimiz birim vatandaşın şikayetlerine
çözüm üretmek yerine onları daha da çıldırtmaktadır.
-Yine hizmet konforunu yükseltmek için; engelli vatandaşlarımızın araçlara
ulaşımı, güvenli ve kaliteli yolculuk imkanı, filoyu gençleştirme çalışmaları,
ayakta yolcu taşıma oranını dünya standartlarına getirmekle ilgili
çalışmalarınız çok güzel ama biraz vatandaşın İETT’den beklediğine
baksanız ,sonuç bugün daha farklı olurdu.
-Yolcunun İETT’den beklediği konfor tanımı ise; gelen otobüse
binebilmek, bindiği gibi inebilmek, ineceği durağa yaklaştığında
“Acaba kalabalıktan inebileceğim mi?’’ diye panik yapmamaktır. Kısacası
Amerika’yı yeniden keşfetmeye gerek yoktur.
- İETT’nin diğer bir iddialı amacı da, toplu ulaşım hizmetlerini zamanında
gerçekleştirebilmektir. Bu aslında bütün İstanbulluların hayalidir.
Sadece otobüs hareket saatlerini MOBİETT’ye yazarak ya da duraklardaki
çoğu çalışmayan, akıllı ekranlara işleyerek zamanında ulaşım
gerçekleştiremezsiniz. Otobüslerin garajlardan çıkma saatlerini çok iyi
takip etmek gerekmektedir.
- Bu olayla ilgili Başımdan geçen bir olayı sizlerle paylaşmak istiyorum:
11ÜS Üsküdar-Sultanbeyli hattı yaklaşık 6 dakikada kalktığı görünen bir
araç. Ama gerçekte 15 dakikadan önce durağa gelen araç yok. Bir
seferinde durakta 50 kişiyle beraber tam 44 dakika 11ÜS bekledik.
Gelmeyince İETT çağrı merkezini aradık. Sağ olsunlar çok hızlı bir şekilde,
yani 2,5 ay sonra şikayetimize cevap geldi. Dediler ki: Sayın Mesut
Bey, o gün sadece bir aracımız arıza yapmış, diğer seferlerde ise sorun
yok. Yani siz ve yanınızdaki 50 kişi önünüzden geçmesi gereken 7 adet
11ÜS aracını göremediniz, dolayısıyla o yüzden binemediniz. Meclis
üyesine bunu yapan Beyaz Masa, vatandaşa ne yapmaz? Adı geçmişken
sorayım; aramızda Beyaz Masayı arayıp da sorunu çözülen bir kişi var mı
acaba?
- Seyahat sürelerini iyileştirmek büyük önem arz etmekte. 500T’nin ilk ve
son durağı arasında meridyen farkı var. Bir de keyfi sürüş
uygulamaları trafik yoğunluğuyla birleştiği zaman 50 dakikalık bir sefer
süresi 1,5 saate çıkabiliyor. Bazen şoförün ruh hali de mesafeleri
uzatabiliyor. Şoför keyifli ise 50 dakikada gidilebilen mesafeyi, şoförün
morali bozuksa ve kulağında telefon varsa mesafe 1,5 saate çıkabiliyor.
- İETT araçlarının, başka kurumlara ve siyasi partilere tahsisine külliyen
karşıyız. Mitinglere insan taşıma, toplumsal olaylara polis taşıma,
adliyelere servis çekme İETT’nin görevi değildir.
- Emniyet gitsin araç alsın, adliyeler servis firmalarıyla anlaşsın, siyasi
partiler de tur şirketlerinden otobüslerini kiralasınlar. İstanbul halkının
otobüslerini ücretsiz kullanıp seferlerini aksatmaya kimsenin hakkı
yoktur.
-Toplu ulaşım ağını tekrar ve hızlıca revize etmek gerekir. Toplu ulaşım
ağına yeni yollar ve hatlar entegre edilmelidir.
-Sayın TOPBAŞ’a soruyorum: Çekmeköy’den Maltepe’ye İETT’yle
gitmeyi hiç denediniz mi? Ya da Sancaktepe’den Sabiha Gökçen
Havalimanı’na nasıl gidebilirim? Yarım saatte gidilebilecek bir yolu ancak
aktarma yaparak ve yine ancak 1,5 – 2 saatte gidebiliyoruz.
- Kurumsal bilgi birikimini yönetmek adı altında, İETT’nin dünyada toplu
ulaşım alnındaki bilgi ve tecrübelerini uluslararası platformlarda paylaşmak
ve uluslararası ziyaretlerin verimliliğini arttırmayı hedeflemişsiniz.
- Lütfen bundan vazgeçin; bizi yaktınız bari onları yakmayın. Bu hedef
doğrultusunda yapacağınız organizasyon, tanıtım ve panellere ayıracağınız
paralarla lütfen yeni otobüsler alın. İstanbul halkının panellere değil,
ek seferlere ihtiyacı var.
- İETT’nin kurumsal itibarı arttırmak için iç ve dış paydaşlarla yaptığınız
çalışmaları saygıyla karşılamakla beraber halkın gözündeki İETT
kısaltmasının mizahi anlamını değiştiremediğiniz halde bütün
çabanız boşadır. Yakın zamanda da böyle bir durum
görülmemektedir.
-Genel Müdürümüz Mümin bey çok iyimser birisi, performans programında
paylaştığı önsözde, yazdıklarını okuyunca acaba ben nerede yaşıyorum
dedim. özellikle mutlu ve kaliteti yolculuk sözü beni başka diyarlara
götürdü.
-Genel Müdürün önsözünden bir kesiti sizlerle paylaşmak istiyorum;
‘’İstanbul’u tüm raylı sistemler ve deniz ulaşımı ile uyum içinde, bir uçtan
diğer uca kuşatan İETT, İstanbul Büyükşehir belediyemizin ulaşım
vizyonuna entegre bir şekilde çalışmaya devam etmektedir’’ demiş
-Sayın TOPBAŞ’a soruyorum; siz Hiç Uzunçayır metrobüs durağında
inip, Ünalan metro durağına yürüdünüz mü? Yoksa sizin
entegrasyondan anladığınız şey kavimler göçü mü? Bir duraktan
diğerine gitmek 15 dakika sürer mi. Eğer Ünalan metrosuna
gittiğinizde, uzunçayır otobüs durağında E-5 karayolunu kesen
yüzlerce insan görürseniz şaşırmayın. Onlar maratona katılmak
için bekleyen İstanbullular değil, otobüse binebilmek için akşam
işinden çıkmış yorgun argın eve gitmeye çalışan değerli
yolculardır. O durağa gelen otobüslere binmek kadar , otobüsün o
duraktan çıkması ayrı bir mucizedir.
-Sayın Topbaş, siz ve Mümin bey bence İstanbul halkıyla bir çay
için, İstanbulluların otobüste yaşadıklarını denetçilerinizden,
müfettişlerinizden değil bizzat onlardan dinleyin.
Sayın meclis üyeleri istanbul’da toplu taşımanın onlarca sorunu var
bazılarına kısa kısa değinelim;
Otobüslerde;
-Özellikle yeni otobüslerin sürekli frenleri kilitleniyor, bundan dolayıda
ölümlü kazalara karıştıklarını basından takip ediyorsunuzdur.
Bunun nedenleri olarak, şoförlere yeterli eğitim verilmemesi, otobüslerin
sorunlu satın alınması ya da bakımlarındaki eksiklikler gösterilebilir
-Metrobüslerde olan durak başı ücret tarifesi otobüslere de
getirilmelidir. Taşdelen’den Kadıköy’e 50 durak mesafe ile gelen birisiyle
Hasanpaşa’dan 2 durak mesafeyle Kadıköy’e inen birinin ödediği ücret
aynı olmamalıdır.
-Özel halk otobüsü şoförlerini iflasın eşiğine getiren ücretsiz İstanbul
kartlarının sayısıni merak ediyoruz, ayrıca özel halk otobüslerinin
yenilenme sürecinin hızlanması gerektiğini düşünüyoruz.
- İETT şoförleri arasında sürekli sürgünler yaşanmakta, şoförleri başka
birimlerde pasif görevlere alarak bir nevi mobbing uygulanmaktatır.
-Uzunçayırdaki otobüs durağına acilen bir cep garajı yapılarak oradaki
yolcuların insani olarak otobüslere binmeleri sağlanmalıdır.
Metrobüsler;
-Metrobüslerle iligili olarak en acil konu metrobüs yolunda yaşanan
kazalar görünmektedir.sadece son bir ayda metrobüs yolunda 4 adet kaza
meydana gelmiştir. Yoldaki güvenliği acilen sağlamadığınız taktirde
bundan sonraki olabilecek kazaların sorumlusu bizzat sn Kadir TOPBAŞ’dır.
Stratejik amaç programında da bulunan metrobüs yolu güvenliğini
desteklekliyoruz ve planın acilen hayata geçirilmesini talep ediyoruz.
-Metrobüs duraklarına erişim hala surviver da yarışmak gibi, Allah
Şirinevler üstgeçitini kullanan İstanbullulara kolaylık versin. Yine
Yenibosna, Zeytinburnu, Sefaköy ve Altunizade metrobüs duraklarına
ulaşmak oldukça zaman alıyor.
-Zincirlikuyu aktarma merkezine turnikeler konularak insanlarımızın daha
medeni bir şekilde metrobüse binmeleri sağlanmalı o kötü görüntüye son
verilmelidir
-Metrolarda ise;
-Yeni yapılacak istasyonlarda asansörlerin sayısı arttırılmalı ve daha ileri
teknoloji asansörler kullanılmalıdır. Uzun asansör kuyrukları
vatandaşımızın sabrını zorlamaktadır.
-Hizmette olan bazı metro istasyonlarının su alma proglemi olduğu
görülmektedir, bu sorunu su damlayan yere kova koyarak çözen
genel müdürümüzü yürekten tebrik ediyorum.
- İETT’nin bazı kronik hatlarını sosyal medyadaki forumlardan
araştırınca ortaya çok çarpıcı yorumlar çıkıyor bunların bazılarını sizlerle
paylaşmak istiyorum ister gülersiniz ister ders çıkarırsınız ;
500T Tuzla- Cevizlibağ
-istanbul'un efsane şehir hatlari otobüsü Tuzla-İcmeler-Topkapı, her daim
dolu, her daim sıkışıktır. genellikle, belki de hepsi, halk otobüsüdür.
gercek istanbul'u sadece bu otobüste görürsünüz.
-Herkesin binemeyecegi bir otobüs seferi, öncelikle binmeyi düşünen
kişinin oksijensiz solunum yapabilme yetisine sahip olmasi lazimdir, aksi
hallerde karbon dioksit ve karbon monoksit zehirlenmesi yaşamasi an
meselesidir.
11ÜS Sultanbeyli-Üsküdar
- zor diye bir şey yoktur, imkansız için ise 11-üs gereklidir.
-Bu otobüs hattında şoför bile zaman zaman ayakta gider. bir koltuğa
oturmak için muavinle evlenip oturma izni alınmalı.
-Araba almama sebep olan otobüs hattıdır, ayrıca 'üs', 'Üsküdar ve
Sultanbeyli’nin değil, 'üst üste gidilir'in kısaltılmışıdır, otobüste havada
gittim şahitlerim var diyorlar ya, işte ironi falan yok, ben cidden bu
otobüste havada gittim bir defa...
-Bana kalırsa İETT’nin o bölgede yaşayan insanları cezalandırma biçimidir
11üs...
-METROBÜS;
-Son dönemde tenekede satılan bayat püskevit kokmaya başlayan
araçlardır, böyle pis bir kokusu var. sanırım dezenfektan ürünü
değiştirdiler.
-Nefsi terbiye etmek için iyi bir yer, işyerinde yorulmadığınız kadar yorar
sizi, 3. boyutunuzu kaybetmiş olarak eve dönersiniz.
-Varlığı dert,yokluğu ise ayrı dert, ama iş çığrındandan çikti artik, insan
taşıdiklarini ne zaman hatırlayacaklar? Havasız ortam tıkış tıkış insanlar,
ve ayrica İBB’ den ricam şu kamera kayitlarini basınla paylaşsinlar özellikle
Avcılar-Zincirlikuyu- Zincirlikuyu-Avcılar yönünde boş metrobüse
binebilmek için insanlarin ne hale düştüklerini paylaşsinlar…
İETT 2016 performans programının tüm İstanbullulara hayırlı olmasını
dilerim. Umarım bu yıl toplu taşımada gecen yıldan daha az sorun yaşarız,
İstanbulun temel sorunu olan trafik sorununu çözmek için biz CHP grubu
olarak doğru yapılan her işin yanında olacağız, bütün İETT
çalışanlarımıza şoförlerimize kolay gelsin diyorum,
- Sözlerimi Sayın Kadir TOPBAŞ’ın bütçede söylediği ulaşıma dair notlarla
bitirmek istiyorum;
Sn Topbaş ; 2016 bütçesinde yaklaşık 8 milyar tl ulaşıma ayrılmış
bulunmakta dedi. Ayrıca 1000 adet otobüs alınacağını da söyledi, Bir de
“HAVARAY’’ dan bahsetti sn Topbaş ve sn Hakkı SAĞLAM’a olmayan
havaraya beraber binmeyi önerdi.. !!!
Geçen seneki İETT konuşmamda sn Mümin KAHVECİ’yi ve sn Kadir
TOPBAŞ’ı istedikleri gün ve saatte 11ÜS (Sultanbeyli-Üsküdar) hattına
arka kapıdan binmeyi davet etmiştim ancak cevap alamamıştım…
-Bugün ulaşımla ilgili Sayın Topbaşın düşüncelerini görünce ortaya çıkıyor
ki; -HAYALLER HAVARAY GERÇEKLER, 11-ÜS sultanbeyli-üsküdar
SAYGILARIMLA
Mesut KÖSEDAĞI
Kadıköy&İBB Meclis Üyesi