ETT Otobüslerinde ve Metrobüslerde Seyahat Etsin

CHP İBB Meclis Üyesi Mesut Kösedağı'nın İETT bütçesi üzerine CHP Grubu adına görüş, eleştiri ve önerilerini sunduğu konuşma metni 
Sn başkan, sn meclis üyeleri, değerli basın mensupları ve bizleri burada izleyen sn konuklar;  hepinizi cumhuriyet halk partisi grubu adına saygıyla selamlıyorum. Sözlerime İETT bünyesinde çalışan yaklaşık 6 bin çalışanımızı selamlayarak başlamak istiyorum. Ayrıca İETT 2017 performans programını hazırlayanlara da selamlarımı iletiyorum.
Konuşmama öncelikle İETT ile ilgili genel bir değerlendirmeyle başlayacağım, daha sonra performans programını değerlendireceğim, son bölümde ise önerilerimizi sıralayarak konuşmamı tamamlayacağım.
Sn meclis;  biliyorsunuz 2016 yılında İETT basında kendine sıkça yer buldu, gönül isterdi ki bu haberler İETT’nin örnek AR-GE çalışmalarını ya da rahat ulaşımın yöntemlerini içerseydi ancak maalesef ağırlıklı olarak kaza, kavga, geciken seferler yüzünden vatandaşlarımızın yol kesme haberleriyle gündeme geldi. Tabii ki günde yaklaşık 4 milyon yolcu taşıyan bir işletmede sorunlar olması doğal ancak bizleri endişelendiren, sorunların kronikleşmesidir. Sizlere İstanbul halkının gözünden i İETT’yi ve ulaşım sorununu tahlil etmeye çalışacağım .
Sizlere istanbulun en büyük sorunu nedir diye sorsam şüphesiz ki çoğunluğunuz ulaşım sorunu diye cevaplar;
Silivri’den Tuzla’ya kadar, İstanbul halkının sinirlerini zıplatan trafik sorununu aşmak için, tek çare toplu taşıma. Peki halkımıza bir çözüm yolu olarak sunduğumuz toplu taşıma ne durumda. Her yıl bütçeden en yüksek payı almasına rağmen gün geçtikçe artan ulaşım sorununda sn kadir topbaş nerede hata yapıyor?  
Gelin açıklayalım;
Geçen gün sn topbaş bütçe konuşmasında söyledi, ayrıca bu seneki İETT bütçesinde de 1.1 milyar TL’lik bir pay ayrılmış durumda. Bu sene İETT otobüs filosuna 500 yeni otobüs katarak yaklaşık 3 bin olan araç filosunu 3500 adete çıkartıyor, tıpkı geçen senelerde yaptığı gibi.
Sn meclis üyeleri, otobüsleri değil 3500’e, 35 bine de çıkartsanız , İstanbulun ulaşım–trafik sorununu otobüsle yani tekerlekli araçla çözemezsiniz. Bu nüfus yoğunluğu buna uygun değil. Aldığınız her yeni otobüs İstanbul halkının vergilerini israf etmek demektir.
Istanbulu artık sadece raylı sistem kurtarır. Nerdeyse dakikada bir kalkan metrobüslerdeki yoğunluğu hepimiz görüyoruz. Çözüm çok otobüs değil, sistemli, planlı bir raylı sistem devrimidir. 
CHP grubu olarak buradan bağıra bağıra söylüyoruz; İstanbul da ulaşım sorununu ‘’raylı sistem devrimi’’ çözer.
Sn topbaş acilen bir raylı sistem çalıştayı düzenlemeli ve kalan yıllarında tüm yatırımları raylı sisteme yapmalıdır.
Şimdi bana diyebilirsiniz ki, biz zaten ulaşım fuarı yapıyoruz, Evet 9.transist 2016 ulaşım fuarı. 
Çok kapsamlı ve yüksek derecede temsiliyeti olan bir fuar. Katılımcılar arasında, Başbakan, Ulaştırma Bakanı, İstanbul Valisi, Belediye Başkanı, Rektörler, Ceo’lar, Genel Müdürler… Kısacası toplu taşımayı kullanmayan herkesi bir araya getiren bir fuar. Ayrıca hepsinin çakarlı arabaları olduğundan trafik dertleri yok. Ama bu kişiler toplanıp, istanbulun ulaşım sorununu çözmek için iki gün çalışacaklar ve işin komik tarafı, fuara gelmeleri için yine yollar kesileceğinden  ilave trafik yaratacaklar. Bu paneli düzenleyenlere huzurunuzda bir çağrı yapıyorum; gelin panelist olarak konuşacaklar arasına, bir şoför, iki de yolcu ekleyin, mümkünse yolcular 500T ve 11ÜS yolcularından  seçilsin, böylece fuar bir anlam kazansın.
Sn topbaş’a sesleniyorum, yapımına 2012 yılının Haziran ayında başlanan ve 38 ayda rekor bitirme süresi öngörülmesine rağmen, bugün 53. Ayı geride bırakmış ve hala hizmete açılamamış  Üsküdar -Çekmeköy metrosu ne zaman açılacak?
Buradan İstanbul halkı adına, yüklenici firmaya sesleniyorum; Gecikmenizin sebebi nedir? Hak edişlerinizde bir problem mi yaşanmaktadır, yoksa bu proje şirketinizin kapasitesini aşan bir proje midir? Kimse 13 aylık gecikmeyi doğa olaylarına ya da toprak yapısına bağlamasın. Yine bunun dışında da yapımı süren ancak teslim tarihine yetişmesi pek mümkün görünmeyen diğer metro hatlarıyla da ilgili sn Topbaş acilen önlem almalıdır.
Değerli İstanbullular, sizlerin vergileriyle oluşan İETT’nin bütçesini yakından incelemeden önce toplu taşımadaki bazı sorunlara dikkat çekmek istiyorum; Geçen salı günü sn Topbaş bütçe öncesi grubumuzu ziyaret etti kendisine tekrar nazik ziyaretinden dolayı teşekkür ediyorum. Zaten bütçe de olmasa sn Topbaş’ı göremiyoruz. Ben 3 yıla yakındır meclis üyesiyim kendisini 3 kere gördüm. Umarım AKP meclis üyeleri benden daha şanslıdır.
Sn Topbaş’a grupta bir soru sordum, dedim ki; istanbulda yaşamaktan mutlu musunuz? Kendisi de istanbul gibi bir kentte yaşadığı için şanslı ve mutlu olduğunu söyledi.
Değerli istanbullular sizlere istanbulda mutlu olmanın formülünü açıklıyorum; Eğer İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanıysanız, İstanbul da mutlu mesut yaşarsınız. Trafik derdiniz olmaz, çünkü çakarlı aracınız vardı, çok sıkıştınız helikopter var onunla gidersiniz, bir de havadar, yüksek bir yerde villanız olur, yanındaki komşu parselleri birisine satın aldırıp, donatı alanı yaparsınız, böylece komşu gürültüsünden de kurtulursunuz, İstanbulun stresini yaşamazsınız .
Zaten sn topbaş yılın yarısında yurt dışında, gezilerde, fuarlarda, toplantılarda olduğundan İstanbulun stresinden uzakta yaşıyor.
15 Temmuz darbe gecesinden de hatırlarsınız kendisi Amerika daydı, kısacası eğer İstanbul’da yaşamaktan mutlu olmak istiyorsanız şimdiden 2019 yerel seçimlerinde belediye başkanlığı için çalışmanızı tavsiye ederim. Buradan iki yıldır kendisine soruyorum, ancak henüz bir cevap alamadım. Sizlerin huzurunda yeniden soruyorum;
Sn Kadir Topbaş otobüse en son ne zaman bindiniz? Kullanmadığınız bir sistemin sorunlarını da bilemezsiniz. Burada sizi kendisi de eski bir İETT çalışanı olan Sn Cumhurbaşkanına ve eski İDO Genel Müdürü Sn Başbakana şikayet ediyorum.
Sn Cumhurbaşkanı; gelin otobüse binin toplu taşımanın ne halde olduğunu kendiniz görün, ancak lütfen İstanbula gelirken haber verin, trafiğe çıkmayalım. Çünkü siz geleceksiniz diye, siz gelmeden geçeceğiniz yollar boş olsun, trafik oluşmasın diye yolları, otobanları kapatıyorlar, siz de istanbulda trafik sorunu yok sanıyorsunuz, bizler, zaten kilit olan trafikte bir de bu yüzden eksra bekliyoruz, buradan İstanbul halkını bezdiren yol kesme uygulamasından da vazgeçilmesini istiyorum.
Sn meclis üyeleri; İETT bünyesinde 5 binin üzerinde şoför çalışmakta ve günde 4 milyon yolcu ile muhatap olmaktalar. Şüphesiz şoförlerimizin çelik gibi bir psikolojiye sahip olmaları gerekmektedir. Ancak maalesef bunun tam olarak böyle olmadığı yaşanan olaylarla sabittir.
İETT’nin şoförlere yeteri kadar eğitim veremediğini görüyoruz. Sadece iletişim eğitimi asla yeterli değil, psikolojik olarak ta şoförlerimizi desteklemeliyiz, ayrıca bu eğitimleri periyodik olarak sürdürmeliyiz. İstanbul halkını da şoförlerimize karşı biraz daha toleranslı olmaya çağırıyorum, unutmayalım ki hepimiz aynı otobüsteyiz…
Sn meclis üyeleri; Bu konuşmamı hazırlarken  sosyal medyadan toplu taşımayı kullanan İstanbullulardan destek istedim, dedim ki; çevrenizde sorunlu olan geç gelen otobüs hatları  var mı? Sn Genel Müdürüm eminim hala mesaj gelmeye devam ediyordur. Yüzlerce seferle ilgili şikayet aldım. Hepsi de gerekli şikâyetleri 153 beyaz masa aracılığıyla yaptıklarını ancak  ‘’otobüs arızası ya da şoför eksikliği’’ gibi rutin ve kronikleşen cevaplar aldıklarını söylediler.
Vatandaşa göre bazı ilçeler cezalandırılıyor,  mesela Kartal- Uğur Mumcu mahallesinin nüfusu artarken otobüs seferleri azalıyor. Ya da Kadıköy Bağdat Caddesine otobüsle ulaşım çok zor, Bostancı üzerinden geçen hatlarda ciddi azalmalar var, Kadıköy –Erenköy mahallesi hatları yok denecek kadar az.
Maltepe, Tuzla, Ümraniye, Beykoz, Esenyurt, GOP, Şişli, Sancaktepe ve Sultanbeyli gibi birçok ilçede hatlarda sorunlar var. Daha dün Beşiktaş’ta insanlar otobüs gelmiyor diye yolu trafiğe kapattılar ayrıca İETT artık İstanbulun çeperlerine de hizmetini arttırmalı. Artan göç ve nüfus oranı dikkate alınarak yeni hatlar ve seferler düzenlenmeli diye düşünüyoruz,
 ayrıca kentsel dönüşüm dolayısıyla nüfusu artan ilçelere de özel önlem almanız gerekiyor. Zira bunun için bütçenizden hatların modernizasyonu için yaklaşık olarak 22 milyon TL ayırmışınız.
Yeri gelmişken belirteyim gazi yakını ya da 65 yaş üstü ücretsiz ulaşım hakkını kullanmaya çalışan vatandaşlarımıza bazı bölgelerde şoförler tarafından güçlük çıkartılıyor, bunla ilgili şoförlerimize eğitim vermenizi ve gelen şikâyetleri özenle takip etmenizi öneriyorum.
Sn Genel Müdürüm, makam aracınızı bırakarak işe otobüsle gitmenizi tavsiye ediyorum. Bunu sizden önceki Genel Müdüre de söylemiştim ama sanırım beni dinlemedi. Vatandaştan gelen şikâyetlere bakarsak zamanında gelen otobüs seferi bulunmamakta siz de toplu taşımayı kullanın sorunları yerinde görün.
Sayın meclis üyeleri, metrobüs hakkında biraz konuşmak istiyorum. Şu sıralar toplu taşımanın en popüler aracı metrobüs. Şemsiyeli saldırganı hatırlarsınız, o metrobüsteki insanları Allah bize bağışladı. Sadece 11 yaralıyla kurtulduk. Kazadan sonra metrobüsle ilgili bir dizi öneride bulunduk. Sn Topbaş ta kabin önerimizi dikkate alarak, bundan sonra metrobüslerde şoförü koruyan kabin olacağını belirtti, ancak olayın üzerinden iki ay geçmesine rağmen kabin takılan bir araç duymadık. Bu kabinlerin yeni kazalar yaşanmadan sadece metrobüslere değil İETT’nin seferde olan tüm otobüslerine uygulanmasını talep ediyoruz.
 Ayrıca çok yoğun olan aktarma merkezlerinin ve üst geçitlerin tekrar ele alınmasını istiyoruz. Yeri gelmişken yineleyelim;
CHP grubu olarak metrobüs hattının ’’metro’’ hattına çevrilmesi gerektiğini söylüyoruz bunun için her türlü desteğe hazırız.
Metrobüs şoförleri için ayrı bir çalışma yapılmasını talep ediyoruz, eğitimlerinin daha kapsamlı ve sürekli olmasını, belli bir saat simulatör eğitimi almadan metrobüs kullanmamalarını öneriyoruz.
Havaray ile ilgili bazı endişelerimiz var, neredeyse yeni yapılacak tüm konut projeleri tanıtımlarında ‘’önünden havaray geçen proje’’ cümlesini kullanıyorla . Lütfen yakın zamanda gerçekleştireceğiniz havaray hatlarını buradan açıklayın ki vatandaşlarımız mağduriyet yaşamasın ’’hayal’’ satın almasın.
Sayın meclis üyeleri: Bütçeyi konuşurken biraz da performans programına bakalım. İETT’nin yapısını amaç ve hedeflerini, misyon ve vizyonunu konuşalım, arada biraz da 2.9 milyarlık dev bütçenin nasıl harcanacağına bakalım.
İETT’nin 3000’e yakın otobüsü ve 12389 açık ve kapalı durak sayısı bulunmaktadır ancak sanırım İETT bundan emin değil ki tamamını kendisi diktiği ve bakımını yaptığı 12389 durağı tekrar saymak için bütçesinden 1 milyon TL ayırmış. Yani durak saymak için istanbul halkının 1 milyon TL’si harcanacak.
İETT bünyesine yaklaşık 6 bin kişi çalışmakta, ancak bunlardan sadece 246 sı kadın çalışandır, Başka bir ifade ile İETT’de kadın çalışanların oranı sadece yüzde iki buçuktur.
İETT’ nin iyi bir bilişim sistemi var bu senede bütçeden bilişim ve AR-GE için yaklaşık 14 milyon TL ayrılmış, bunu olumlu buluyoruz gelişimi takip etmek önemli.
Yine performans raporundan devam edelim; Çalışanların memnuniyetini ve bilgisini arttırmak için yapılan çalışmalara ayrılan payı yeterli bulmadık, Eğitimlerin ağırlıklı olarak kurum içi çalışanlara yönelik olduğu görülüyor, oysa en çok eğitime ihtiyacı olan personel, şoförler olmalıdır.
Eğitime bütçeden yaklaşık 1.5 milyon TL ayrılmış. Bu rakamın yetersiz kalacağını düşünüyoruz. Aynı raporda İETT’nin yurt dışı fuarlarına katılmak için de 1.5 milyon ayırdığını görüyoruz tabii ki fuarlara gidelim ancak eğitimin daha önemli olduğunu da unutmayalım.
Özellikle şoförlerin çalışma koşullarının acilen düzeltilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Otobüsü kullanırken kendilerini güvende hissetmeli ve yola konsantre olmaları sağlanmalıdır. Ayrıca şoförler arasındaki ücret farkının ve çalışma saatlerinin de ele alınması gerektiğini düşünüyoruz.
İETT’nin hizmet kalitesini geliştirme odaklı çalışmalarını koşulsuz destekliyoruz. Çünkü şu anda İETT de yolcu iletişiminde kaliteden söz etmek imkânsız. 
Arkamda oturan İETT’nin yöneticilerine bir gün çağrı merkezini ziyaret etmelerini öneriyorum. O zaman bizi daha iyi anlayacaklardır. Çağrı merkezinin şikâyetler karşısında ki çaresizliğini kendileri görecektir.
Yine yolcuya bilgi vermek için kullanılan akıllı panolar ve araç içi bilgi ekranlarını büyük bir çoğunluğu bozuk. Bu sene bütçeden bu panoların onarımı için 34 milyon TL ayırmışsınız, ancak bu bozuk yollara o panolar dayanmaz, her sene İstanbul halkının milyonlarını heba edersiniz.
Bunun yerine sarsıntıdan etkilenmeyen bir kasaya o ekranları yerleştirirseniz bu sorunu azaltabilirsiniz. Sürekli söylediğiniz ama bir ilerleme göremediğimiz ayakta yolcu taşıma sayısının dünya standartlarına getirilmesi ile ilgili sizlere hiç bir şey söylemeyeceğim; sadece 19s -16d- 500t- ve 11üs yolcularının selamlarını ileteceğim.
Çağımızın olmazsa olmazı wifi bağlantısını sadece 100 bin yolcumuzun kullanması çok yetersiz. Günde 4 milyon yolcu taşıyan İETT yolcularının sadece yüzde iki buçuğuna internet hizmeti verebilmesi çok kötü bir oran. İETT 2017 de 200 yeni durak yerleştirilecek. Ama sizden rica ediyoruz yerleştirirken lütfen dikkat edin, durakları nereye koyduğunuzu unutmayın sonra 1 milyon TL harcayıp tekrar saymak zorunda kalmayın.
Yine bütçede 30 milyon TL garaj yapımı için kamulaştırma bedeli ayırmışsınız. İETT’nin canım arazilerini parsel parsel satanlar, umarım şimdi daha mutludur. Basında da yer alan,  Zeytinburnu İETT arazisinin peşkeş çekilme sürecini sizlere tekrar hatırlatıyorum ve kamuoyunun vicdanına bırakıyorum.
Performans raporu genel anlamda geçen yıldan farksız. İstanbul halkının ihtiyaçlarına cevap verecek nitelikte değil, yatırımlar yetersiz. Genel olarak, yeni otobüs alımının üzerine kurulmuş bir bütçe görüyoruz, bu da demek oluyor ki, bu sene de trafikte ve toplu taşımada istanbul halkı çile çekmeye devam edecek …
Sayın meclis üyeleri, İETT’nin 2017 yılında istanbul halkına daha iyi hizmet verebilmesi için CHP grubu olarak bazı önerilerimiz olacak. Umarım bu önerilerimizi sn Topbaş, kadınların akşam saat ondan sonra otobüslerden istedikleri yerde inmesi ve metrobüslere kabin önerimiz de olduğu gibi dikkate alır, istanbul halkının hizmetine sunar.
İETT için bazı önerilerimiz şunlardır,
-İstanbulda şehir merkezlerine 24 saat otobüs seferleri konulması
-Metroların 24 saat kesintisiz çalışması
-Aktarma merkezlerinin tekrar tasarlanarak ihtiyaca göre yenilenmesi
-şoförlere ödül-ceza yöntemi uygulanarak olumlu teşvik uygulanması
- İETT arazilerinin asla satılmaması
-Şoförlerin özlük haklarının gözden geçirilmesi
- Akıllı panoların ve dijital panoların daha sık tamir edilmesi
-Araç hasar tespit tutanaklarının uygulanması
Sefer zamanlarının çok sıkı denetlenmesi
-İç denetimin arttırılması
-İETT bünyesinde ‘’sorunlu hatlar masası’’nın kurulması
-Engellilerin ve bebekli yolcuların toplu taşımayı daha kolay kullanmaları için ilave çalışma yapılması
-Raylı sistem yatırımlarının arttırılması yönünde çalışma yapılmasını öneriyoruz…
Sn başkan sn meclis üyeleri; Konuşmamı sonlandırırken 2017 bütçesine baktığımızda, istanbul büyükşehir belediyesinin genel anlamda yatırımları askıya almış olduğunu görüyoruz. Bu duruma erken seçim beklentilerinin son bulması da neden olmuş olabilir.
Sonuç olarak İETT’nin 2.9 Milyar TL gideri olan 2.370 milyar geliri olan Yani 530 milyon yatırımsız borçlanan bütçesini cumhuriyet halk partisi olarak kabul etmiyoruz, yetersiz buluyoruz bu yüzden de red oyu kullanacağımızı kamuoyuna beyan ediyoruz.
Saygılarımla, İBB Meclis Üyesi Mesut Kösedağı