İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi 2016 yılı Kasım ayı Meclis toplantılarında Kadıköy Belediyesi ve İBB Meclisi CHP Mimar Ülkü Koçar’ın imzası ile meclis başkanlığına sunulan ve oy birliği ile Başkanlık Makamına havale edilen önergesi:
İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ MECLİS BAŞKANLIĞI’NA
Konu: İstanbul Kent Konseyi’nin Kurulması Hakkında Önerge
Gerekçe: 1992 yılında Rio’da düzenlenen BM Yeryüzü Zirvesinde “sürdürülebilir kalkınma” tüm insanlığın 21. Yüzyıldaki ortak hedefi olarak benimsenmiş ve bu hedefe ulaşılmasına yönelik ilkeleri ve eylem alanlarını ortaya koyan “Gündem 21” adlı belge tüm BM üyesi ülkelerce kabul edilmiştir. Gündem 21’in yerel yönetimlerin katılımcı eylem planlaması hakkındaki niteliğindeki “Yerel Gündem 21” programı ise pek çok kentimizde uygulanmıştır. Ardından 2005 yılında yapılan Belediye Kanunundaki düzenlemelerle Yerel Gündem 21’ler yasal dayanağa kavuşarak Kent Konseylerine dönüşmüştür. Böylelikle, Kent Konseyleri 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 26313 sayılı Kent Konseyi Yönetmeliği’ne dayanarak kurulmuştur.
Kuruluş amaçları; “kent yaşamında, kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım, yönetişim ve yerinden yönetim ilkelerini hayata geçirmek” olarak tanımlanmaktadır.
Türkiye’de 1397 belediye bulunmaktadır. Kurulmuş olan Kent Konseyi sayısı ise 237’dir. Kent Konseylerini kurma ve çalışmasını destekleme görevini yasa belediyelere verdiğine göre yaklaşık 1000’e yakın belediyemiz görevi ihmal içerisindedir. Yasaya göre “Kent Konseyleri belediye teşkilatı olan yerlerde, mahalli idareler genel seçim sonuçlarını izleyen 3 ay içinde” kurulması gerekmektedir.
Kent Konseylerinin işleyişine dair pek çok sorun yaşanmaktadır. Siyasi partilerin ya da belediyelerin patronajı altında ezilen Kent Konseyleri gerçek bir sivil yapı değillerdir ve asıl görevleri olan Yönetişim ve Katılım görevlerini yerine getirememektedirler. Kent Konseyleri için diğer büyük bir sorun ise büyükşehirlerde kent konseylerinin kurulamamasıdır. İstanbul Kent Konseyi’miz yoktur. Daha önce İstanbul Kent Konseyi’nin kurulmasına yönelik girişimler başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Bu başarısızlığın pek çok sebepleri bulunmaktadır. Katılım ve yönetişim ilkelerinin benimsenmemiş olması en başında gelir. Diğer bir sebep ise mevcut yönetmeliğin taşıdığı imkansızlıklardır.
26313 sayılı Kent Konseyleri Yönetmeliğinin kuruluş hükümlerine göre İstanbul Kent Konseyi Genel Kurul hazirun listesinin oluşturulması çok zordur. İstanbul Kent Konseyi’nin kurulmasında büyükşehir belediye meclis modeli örnek alınabilir. İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi olarak, İç İşleri Bakanlığı’na, 26313 sayılı Kent Konseyleri Yönetmeliğinde büyükşehirlerde kent konseylerinin kurulmasına ilişkin bir bölümün eklenmesi için öneri yapılmalıdır. Bu konunun ivedilikle meclis gündemine alınarak İstanbul Kent Konseyinin kurulması için model önerisini de içeren başvurunun yapılması İstanbullu hemşehrilerimizin bu gün görüşeceğimiz bütçemiz başta olmak üzere tüm çalışmalarımıza katkılarının alınması haberdar olmaları denetlemeleri için çok önemlidir.
Gereğinin yapılması umudu ile önergemizin başkanlık makamına iletilmesini saygılarımızla arz ederiz.