sağlık politikalarına HAYIR diyoruz!

Sayın Başkan, Değerli arkadaşlar; Bu haftayı 14 Mart 2017 Tıp Bayramı nedeniyle Sağlık Haftası olarak kutluyoruz. Her meslek grubu önemlidir kuşkusuz. Ancak Tıbbiyelileri öne çıkaran bir olgu da işgal kuvvetlerine karşı İstanbul’da yaptıkları direniştir. İlk kutlama, 1919 yılının 14 Mart’ın da işgal altındaki İstanbul’da gerçekleşmiştir. O gün, Tıbbiye 3.sınıf öğrencisi Hikmet Boran’ın önderliğinde Tıp okulu öğrencileri işgali protesto için toplanmış ve onlara devrin ünlü doktorları da destek vermiştir. Böylece Tıp bayramı, Tıp mesleği mensuplarının yurt savunma hareketi olarak başlamıştır. Emperyalizme ve işgalcilere karşı hekimler önemli mücadeleriyle tarihe mal olmuşlardır.


Ayrıca 14 Mart 1927 de II. Mahmut döneminde, Hekimbaşı Mustafa Behçet’in önerisiyle ilk Cerrahhanenin kurulması, Türkiye’de modern Tıp eğitimin başladığı gün olarak kabul edilir. Okulun kuruluş günü olan 14 Mart ta “Tıp Bayramı” olarak kutlanmaktadır.


Hekimler 14 Mart’ı yalnızca bayram olarak kutlamazlar, aynı zamanda ülke sorunlarını dile getirdikleri, tartıştıkları, özlük haklarını, mesleki sorunlarını çözüm önerileriyle birlikte dile getirdikleri bir etkinlik olarak değerlendirirler. Cumhuriyet tarihimiz boyunca Türk Tabipler Birliği (TTB) bu mücadelenin öncüsü ve sembolü olmuştur, o nedenle TTB’nin bu yılki mesajını sizinle paylaşmak istiyorum. TTB’nin 4 talebi var;
1. Haksız ve hukuksuz ihraç edilen hekimlerin işlerine iadesini,
2. Hastaya yeterli süre ayrılmasına yönelik çalışma koşullarının düzeltilmesi,
3. Çalışırken ve emeklilikte alacakları insanca ücret,
4. Sağlık da şiddetin sona ermesi,


Değerli arkadaşlar, bu sorunlara kısa kısa değinelim istiyorum, OHAL sürecinde şu ana kadar toplamda 2.761 hekim ihraç edildi. Adil ve demokratik yargılama usullerine uyulmadan keyfi bir şekilde işlerine son verilen hekimlerle sorunlarını tartışmak ve çözüm önerileri üretmeyi, meslek örgütümüzün bu dönemdeki temel sorumluluğu olarak görüyoruz. Emeğin, demokrasinin, hukukun, toplumsal barışın ve iyi hekimlik değerlerinin savunucusu olan meslektaşlarımızın, hastalarına ve öğrencilerine bir an önce kavuşabilmeleri, 14 Mart da öncelikli talebimizdir.


14 yıldır sürdürülen Sağlıkta dönüşüm programı ve onun ana unsurları arasında yer alan performansa dayalı ödeme sistemiyle, hasta bakımında niteliğin değil niceliğin öne çıktığı, hekimlerin hasta yoğunluğunun arttığı, kısa sürelerde çok sayıda hastaya bakmaya zorlandıkları, hastalara doğru düzgün anamnez alınmasına fizik muayene yapılmasına izin vermeyen sürelerin ayrıldığı, nitelikli sağlık hizmeti sunabilmenin koşullarının yok edildiği bir sağlık ortamı yaratıldı.


Bazen deriz ya hekime ulaşan insan sayısı arttı. 8 kat arttı diye de övünürüz. Doğru arttı, ama hekimin hastasına ayırdığı süre azaldı. Dünya sağlık örgütü bir hekimin hastasına ayırdığı süreyi en az 15-20 dk. olarak belirlemiştir. Ülkemizde böyle bir durum var mıdır? Bunu irdelemenizi istiyorum.
Bakın bir eleştiri olarak söylemiyorum. Bir ortak akıl süzgecinden geçirin lütfen. En yakınlarınız yada siz tek bir hekime giderek onun yazdığı ilaç ve koyduğu teşhisle ameliyat oluyor musunuz? Hekim, hekim dolaşıp en iyisini arama, araya adam koyup randevu alma yoluna giderek tedavi olmaya çalışıyorsunuz. İşte bu yüzden hekime giden insan sayısı 8 kat artıyor. Bu hekimlerin performansı ve ekonomisi için iyi gözükse bile hekimler bunu istemiyor. Mesleği etik ve standartlarına uygun yapmak istiyorlar.


Yine zaman zaman burada da gündeme geliyor. Özel sağlık işletmelerine ayrıcalıklı davrandığınızı söylüyorsunuz. Sağlığı bir piyasa gibi görüyorsunuz. Oysa sağlık piyasaya bırakılmayacak kadar ciddi bir iştir. Piyasadan farklı ve ters çalışır. Piyasada bir yer açar talebi de siz yaratırsınız. Reklam yaparak müşteriyi çekerek vb. Oysa sağlıkta arz edersiniz. Talep kendiliğinden gelir zaten. Kimse isteyerek hasta olmaz. Hizmette asimetrik bir durum vardır. Hasta hekimi dinlemek zorundadır. Yani piyasandan farklıdır. Dolayısıyla sağlığın piyasaya bırakılması son derece yanlıştır.


Sağlığın piyasaya bırakılması ile birlikte taşeronlaşma da artmıştır. Bir rakam vereyim. Türkiye’de kamu sağlık kurumlarında taşeronlaştırma yaklaşık 20 yıldır uygulanmaktadır. 2014 yılı verilerine göre 533.911 kişi olan toplam personel sayısı içinde taşeron sayısı 196.459 (hizmet alımı şeklinde) gibi yüksek rakamlara ulaşmıştır.


Öte yandan sağlıkta şiddeti önlemeye yönelik yapılacak bir düzenleme, önleyicilik ve koruyuculuk işlevinin sağlanabilmesi için, sağlık çalışanlarına yönelik şiddete asla hoşgörü gösterilmeyeceği, aksine şiddet suçlarının mutlaka cezalandırılacağı düşüncesinin yerleşmesine olanak sağlanmalıdır. Bu amaçla Türk Ceza Kanunu’na bir madde eklenmesi ve cezaların mutlaka arttırılması gerekmektedir.


Nitelikli bir sağlık hizmeti üretmenin en temel bileşenlerinden birini çalışma koşulları oluşturur. İnsanca çalışma koşulları ve emeğin karşılığı olan ücret, birbirinden ayrı düşünülemez. Çalışma koşullarının iyileştirilmesi için; mesleki bağımsızlık, iş yükünün insancıl düzenlenmesi, mesleki sağlık ve güvenliğin sağlanması, örgütlenme özgürlüğü, çalışma ortamının demokratikleştirilmesi, emekliliğe yansıyan güvenceli ücret ve mesleki gelişim hakkı, uluslararası normlara uygun olarak çalışma sürelerinin düzenlenmesi acilen yapılmalıdır.


İş güvencesi ve insanca çalışma koşulları, sağlık hakkı, iyi hekimlik ve nitelikli sağlık hizmeti için 14 yıldır uygulanan sağlık politikalarına HAYIR diyoruz!
14 Mart, tüm haksızlıklara karşın, iyilik, dostluk ve dayanışma, gelecek güzel günler ve barış içinde bir yaşam için yeni bir başlangıcın ilk adımı olsun…
Saygılar sunuyorum... Ümit Yurdakul